Ba mẹ có từng đưa con đi hội làng và bắt gặp những con tò he nhiều màu sắc, nhỏ bé mà gợi ký ức tuổi thơ? Đằng sau những sản phẩm tưởng chừng giản dị ấy là cả một di sản văn hóa lâu đời. Khi tìm hiểu về làng nghề tò he truyền thống, chúng ta không chỉ khám phá một nghề thủ công độc đáo, mà còn có cơ hội đồng hành cùng con trong hành trình cảm nhận văn hóa dân gian, sáng tạo và gắn kết. Vậy tò he ra đời như thế nào, cách làm cơ bản ra sao và ba mẹ có thể tự hướng dẫn bé trải nghiệm tại nhà không?
Giới thiệu về làng nghề tò he truyền thống
Nghệ thuật nặn tò he đã tồn tại ở Việt Nam khoảng 400-500 năm, bắt nguồn từ làng Xuân La (Phú Xuyên, Hà Nội), nơi người dân dùng bột nếp để tạo ra những chiếc bánh hình con giống. Ban đầu, những chiếc bánh này được dùng trong các lễ hội, và khi được gắn thêm còi, chúng phát ra tiếng "tò te" vui tai, từ đó tên gọi "tò he" ra đời.
Nghề tò he là sự kết hợp tinh tế giữa sự khéo léo của đôi bàn tay và sự sáng tạo không giới hạn. Từng vắt bột gạo được nhào nặn tỉ mỉ, nhuộm màu tự nhiên từ các loại lá cây, củ quả, sau đó được thổi hồn thành những nhân vật, con vật, loài hoa sống động. Đây không chỉ là một nghề mưu sinh, mà còn là một nghệ thuật dân gian, một nét đẹp cần được gìn giữ và phát huy.
Qua thời gian, tò he trở thành một sản phẩm thủ công gắn liền với tuổi thơ nhiều thế hệ. Từ những con giống đơn giản, các nghệ nhân đã sáng tạo ra hình tượng nhân vật hoạt hình, truyện tranh, thậm chí cả các công trình kiến trúc thu nhỏ.
Hướng dẫn làm tò he cơ bản
Ba mẹ có thể cùng con tự làm tò he tại nhà để có một buổi trải nghiệm thú vị. Các bước làm tò he truyền thống rất đơn giản, ba mẹ chỉ cần chuẩn bị và thực hiện theo hướng dẫn sau:
-
Bước 1: Chuẩn bị nguyên liệu
Nguyên liệu chính là bột gạo nếp và gạo tẻ, trộn theo tỉ lệ nhất định, ngâm nước, xay nhuyễn và nấu chín. Sau đó, bột được nhào thật kỹ để dẻo và mịn.
-
Bước 2: Nhuộm màu
Nghệ nhân dùng các màu tự nhiên để nhuộm bột như màu đỏ từ quả gấc, màu xanh từ lá trầu không hoặc lá dứa, màu vàng từ củ nghệ, màu đen từ than củi. Sau khi nhuộm, các vắt bột sẽ có màu sắc rực rỡ và bắt mắt. -
Bước 3: Nặn hình
Dưới sự hướng dẫn của ba mẹ, bé có thể sử dụng những dụng cụ đơn giản như que tre để nặn hình. Chỉ với đôi bàn tay khéo léo và một chút sáng tạo, bé có thể tạo ra những nhân vật hoạt hình, con vật ngộ nghĩnh hay bông hoa xinh xắn.
Nếu muốn bé có thêm sự hứng thú, ba mẹ có thể tham khảo các bộ đồ chơi bột nặn hoặc bộ thủ công sáng tạo, DIY trên Mykingdom. Đây là lựa chọn an toàn, phù hợp độ tuổi và giúp con có môi trường thực hành ngay tại nhà, đồng thời khơi gợi sự kiên nhẫn, sáng tạo.
Lợi ích văn hóa và giáo dục từ tò he
Việc cùng con khám phá làng nghề tò he truyền thống và trải nghiệm sáng tạo không chỉ mang lại niềm vui mà còn là một trải nghiệm giáo dục vô cùng quý giá.
-
Rèn sự khéo léo: Nặn bột và tạo hình giúp đôi tay linh hoạt, tỉ mỉ hơn.
-
Khơi gợi sáng tạo: Bé tự do tưởng tượng và sáng tác nhân vật theo ý thích.
-
Bồi đắp văn hóa: Qua những câu chuyện lịch sử tò he, con thêm yêu và tự hào về văn hóa dân gian – như đang bước vào một “bảo tàng sống”.
Ngày nay, làng nghề tò he truyền thống không chỉ là nơi sản xuất mà còn là điểm đến văn hóa. Nghệ nhân Xuân La đã khéo léo thổi hồn mới vào sản phẩm: từ nhân vật trong truyện cổ tích đến siêu anh hùng Marvel. Chính sự đổi mới này khiến tò he tiếp tục sống động trong đời sống hiện đại, chứ không chỉ dừng lại ở ký ức xưa cũ.
Xem thêm:
- Top quà Trung Thu cho bé trai 2025 khiến con mê tít không rời
- Top 4 quà Trung thu cho bé gái khiến con thích mê
Làng nghề tò he truyền thống là một di sản văn hóa quý báu. Việc ba mẹ cùng con đến trải nghiệm và tự tay làm tò he là một cách thiết thực để bảo tồn và phát huy nét đẹp văn hóa này. Ba mẹ đã sẵn sàng cùng con thử nặn tò he ngay hôm nay chưa? Hãy bắt đầu từ một chút tò mò, để rồi cùng con viết nên ký ức đầy màu sắc nhé.
