Bạn đã bao giờ thắc mắc về sự tích Giỗ Tổ Hùng Vương và ý nghĩa của ngày lễ này chưa? Hãy cùng Mykingdom khám phá nguồn gốc và truyền thống tốt đẹp của ngày Quốc Giỗ!
Giỗ Tổ Hùng Vương là dịp lễ quan trọng trong văn hóa Việt Nam, diễn ra vào ngày 10 tháng 3 âm lịch hằng năm. Hãy cùng tìm hiểu về sự tích Giỗ Tổ Hùng Vương để hiểu rõ hơn về truyền thống đáng tự hào này nhé.
Tìm hiểu chi tiết về Lễ hội Đền Hùng 2025: Thời Gian, Địa Điểm, Các Hoạt Động Và Kinh Nghiệm Tham Gia
Sự tích Giỗ Tổ Hùng Vương như thế nào?
Kinh Dương Vương và nước Xích Quỷ
Theo truyền thuyết, Kinh Dương Vương là người sáng lập ra nước Xích Quỷ, được coi là vị vua đầu tiên của người Việt. Ông kết hôn với Long Nữ và sinh ra Lạc Long Quân.
Lạc Long Quân và Âu Cơ - Thủy Tổ của người Việt
Lạc Long Quân kết duyên cùng Âu Cơ. Họ sinh ra bọc trăm trứng, nở thành 100 người con, tượng trưng cho nguồn gốc “con Rồng Cháu tiên” chung của dân tộc Việt Nam.
Do sự khác biệt về môi trường sống, hai người quyết định chia tay, mỗi người dẫn 50 người con đi khai phá vùng đất mới. Lạc Long Quân dẫn 50 con xuống biển, còn Âu Cơ dẫn 50 con lên núi. Người con cả được truyền ngôi, lấy hiệu là Hùng Vương, bắt đầu triều đại Hùng Vương kéo dài 18 đời trong lịch sử Việt Nam.
Vua Hùng Vương và nhà nước Văn Lang
Hùng Vương, vị vua đầu tiên của nhà nước Văn Lang. Ông là thủ lĩnh của bộ tộc Lạc Việt, người đã lãnh đạo và thống nhất các bộ lạc khác, đặt nền móng cho một quốc gia sơ khai. Nhà nước Văn Lang ra đời từ đây, mở ra thời kỳ Hùng Vương kéo dài qua 18 đời trị vì.
Dưới thời Hùng Vương, đất nước được chia thành nhiều bộ lạc, duy trì cơ cấu tổ chức theo dòng tộc. Con gái vua được gọi là Mị Nương, con trai là Quan Lang.
Sau 18 đời vua, Hùng Vương thứ 18 đã truyền ngôi lại cho Thục Phán, người sau này lập nên nước Âu Lạc với danh hiệu An Dương Vương.
Quá trình hình thành ngày Giỗ Tổ Hùng Vương
Thờ cúng từ các triều đại Triệu, Đinh, Lê, Lý, Trần, Nguyễn
Việc thờ cúng các Vua Hùng đã có từ lâu trong lịch sử Việt Nam. Dưới thời vua Lê Thánh Tông năm 1470 và vua Lê Kính Tông năm 1601, ngày 11 và 12 tháng 3 âm lịch được chọn làm ngày giỗ Tổ Hùng Vương.
Bản Ngọc phả thời Trần vẫn được lưu giữ tại Đền Hùng, có nói rằng “...Từ nhà Triệu, nhà Đinh, nhà Lê, nhà Lý, nhà Trần đến triều đại ta bây giờ là Hồng Đức Hậu Lê vẫn cùng hương khói trong ngôi đền ở làng Trung Nghĩa. Những ruộng đất sưu thuế từ xưa để lại dùng vào việc cúng tế vẫn không thay đổi...”.
Văn bản này khẳng định rằng từ thời nhà Triệu, nhà Đinh, nhà Lê, nhà Lý, nhà Trần cho đến triều Hậu Lê, việc thờ cúng các Vua Hùng luôn được duy trì, với ruộng đất và sưu thuế dành riêng cho tế lễ vẫn không thay đổi. Điều này cho thấy truyền thống tôn vinh công lao dựng nước của các Vua Hùng đã được duy trì liên tục qua nhiều triều đại, trở thành một phần quan trọng trong đời sống tâm linh của người Việt.
Đến thời nhà Nguyễn, năm Khải Định thứ 2 (1917), ngày 10 tháng 3 âm lịch chính thức được chọn làm ngày giỗ Tổ Hùng Vương, nhằm tưởng nhớ công lao dựng nước của các Vua Hùng và nhắc nhở con cháu về đạo lý "uống nước nhớ nguồn".
Giỗ Tổ Hùng Vương trong thời hiện đại
Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, Đảng và Nhà nước Việt Nam đặc biệt quan tâm đến việc tổ chức ngày Giỗ Tổ Hùng Vương. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh số 22/SL-CTN ngày 18/2/1946, cho phép công chức nghỉ làm việc vào ngày 10 tháng 3 âm lịch để tham gia các hoạt động giỗ Tổ. Năm 2007, Quốc hội Việt Nam chính thức phê chuẩn ngày này là ngày nghỉ lễ, thể hiện sự tôn kính và lòng biết ơn đối với các Vua Hùng.
Vậy nên, Giỗ Tổ Hùng Vương, còn được gọi là Lễ hội Đền Hùng, là sự kiện quan trọng được tổ chức hằng năm tại núi Nghĩa Linh, thôn Cổ Tích, xã Hy Cương, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ. Năm 2025, lễ hội sẽ diễn ra từ ngày 1/3 đến 10/3 âm lịch, tương ứng với ngày 29/3 đến 7/4 dương lịch, thu hút đông đảo người dân cả nước về dâng hương tưởng nhớ các Vua Hùng.
Ý nghĩa của ngày Giỗ Tổ Hùng Vương
Hiểu về sự tích Giỗ Tổ Hùng Vương để chúng ta tưởng nhớ về công lao của các Vua Hùng và biểu tượng của tinh thần đoàn kết dân tộc. Ngày lễ này nhắc nhở người Việt Nam về cội nguồn và lòng biết ơn đối với tổ tiên. Đây cũng là dịp để thế hệ trẻ hiểu rõ hơn về lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc.
Hoạt động trong ngày Giỗ Tổ Hùng Vương
Hằng năm, vào ngày 10 tháng 3 âm lịch, người dân từ khắp nơi đổ về Đền Hùng, thuộc tỉnh Phú Thọ, để tham gia lễ hội. Lễ hội bao gồm hai phần chính: phần lễ và phần hội.
-
Phần lễ: Diễn ra với các nghi thức trang trọng như rước kiệu, dâng hương để tưởng nhớ các Vua Hùng.
-
Phần hội: Bao gồm các hoạt động văn hóa, thể thao truyền thống như hát xoan, kéo co, đấu vật, thi gói bánh chưng, bánh dày, múa rối, đua thuyền...
Những hoạt động này không chỉ mang tính giải trí mà còn giúp bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.
UNESCO công nhận là Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương
Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại vào năm 2012. Điều này khẳng định giá trị văn hóa, lịch sử của tín ngưỡng này và góp phần nâng cao ý thức bảo tồn, phát huy di sản trong cộng đồng.
Giỗ Tổ Hùng Vương là dịp để mỗi người Việt Nam hướng về cội nguồn, tưởng nhớ công lao của các Vua Hùng và củng cố tinh thần đoàn kết dân tộc. Việc hiểu rõ sự tích Giỗ Tổ Hùng Vương giúp chúng ta trân trọng hơn những giá trị truyền thống và lịch sử của dân tộc, từ đó góp phần giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa Việt Nam.
Vậy là bạn đã biết rõ sự tích Giỗ Tổ Hùng Vương, hãy vang ca bài hát Dòng máu Lạc Hồng để chào đón ngày Quốc Giỗ của chúng ta nhé!
